Stefanie is moeder op afstand

Dochter Greetje heeft een goed thuis bij haar pleegouders

Het verhaal van Stefanie is met recht een verhaal wat niet in je koude kleren gaat zitten. Stefanie is na een langdurige relatie op zoek naar iemand om haar leven mee te delen. Via internet komt ze in contact met Peter. Peter blijkt een echte manipulator. Iemand die je koste wat kost wil domineren en controleren. “Peter kon heel goed mensen kneden en manipuleren. Al snel had ik dat door, maar ik was bang. In drie maanden tijd, verloor ik heel veel gewicht. Ondanks dat ik de pil slikte, raakte ik in verwachting.” vertelt Stefanie. Ze trekt, tegen beter weten in, bij hem in. Omdat Peter toen al een wig had geslagen tussen Stefanie en haar familie, dacht ze dat ze geen andere keus had. “Vanaf dat moment begon ook het fysieke geweld. Ook al was ik zwanger, ik werd toch soms helemaal bont en blauw geslagen door hem.”

Als het moment van de bevalling aanbreekt, moet Stefanie wachten tot ze het echt niet meer houdt voor ze naar het ziekenhuis mag van Peter. Dochter Greetje wordt zelfs bijna onderweg geboren. Stefanie hoopte dat het ziekenhuis, zodra ze al haar blauwe plekken zagen, zou ingrijpen. “Door een eerder voorval was er al contact met Jeugdbescherming in de regio waar ik toen woonde. Daarom stond direct na de bevalling de politie klaar. Ze konden mij helaas niet apart spreken, want  Peter week geen moment van mijn zijde. Ik mocht dezelfde nacht nog naar huis.”

Stefanie zocht al die tijd naar manieren om Greetje uit huis te krijgen. Het duurde nog veertien maanden voordat Jeugdbescherming daadwerkelijk actie ondernam. De toenmalige jeugdzorgwerker had medelijden met Stefanie. Moeder en dochter werden tot Stefanies spijt niet gescheiden.  De hulp was gericht op het versterken van de gezinssituatie. Stefanie moest voor Peter echter doen alsof alles goed ging.

In die periode lag Greetje circa vier weken in het ziekenhuis. Stefanie bezocht haar dochter bewust sporadisch: “Ik hoopte dat Jeugdbescherming Greetje dan uit huis zou plaatsen. Maar ze mocht elke keer gewoon met mij mee naar huis. Wel moest Greetje vanaf dat moment verplicht twee keer per week naar een medisch kinderdagverblijf. Als ik haar tweemaal niet breng, dan zouden ze  ingrijpen.”

Peter had nog steeds alle controle over Stefanie. Het werd een sport om Greetje niet naar het kinderdagverblijf te laten gaan, zonder dat Peter erachter kwam. Het lukte Stefanie uiteindelijk om tweemaal de afspraak niet na te komen. Dezelfde dag nog werd Greetje, onder begeleiding van politie en Jeugdzorg, met spoed uit huis geplaatst. “Ik probeerde de aandacht te trekken van de politie. Maar Peter kon mij zien en horen, dus ik durfde niets te zeggen. Daarmee was míjn kans verkeken.”  Door de complexe situatie is de geschiedenis van de (seksuele) mishandeling van Stefanie en Greetje nooit goed op papier gezet. Dat gaf soms een verkeerd beeld van de thuissituatie. Mede daardoor duurde het zo lang voor Greetje uit huis geplaatst werd.

Ook na de uithuisplaatsing bleef Peter Stefanie controleren, ze werd er paranoïde van. Hij was heel geslepen en had overal ogen en oren. “Het was heel lastig iets achter zijn rug om te doen. Ik gooide altijd direct documentatie van Jeugdzorg over Greetje weg. Peter mocht absoluut niet weten waar onze dochter was.”  In 2005 nam Stefanie het moeilijke besluit om weg te gaan bij Peter.

“Ik ben destijds gelukkig heel goed opgevangen. In een gesprek met de officier van justitie gaf ik aan dat ik afstand wilde doen van Greetje. Als wij als ouders nog de ouderlijke macht hebben, dan blijft Peter overal van op de hoogte. Hij weet dan ook waar ze is. Dat was  te gevaarlijk voor Greetje.”  Het geheimhouden ging in de loop der jaren soms niet goed. Zo kreeg Stefanie in het begin dossierstukken waar het adres van Greetje in stond. Dat had niet mogen gebeuren.  Peter werd voor mishandeling veroordeeld en ging de gevangenis in. Hij is op dit moment op vrije voeten en staat onder controle van een instelling. Stefanie is nog steeds heel terughoudend in de contacten met anderen. “Onder controle  wil niet zeggen dat hij geen gevaar vormt. Hij kan ook via iemand anders wraak nemen.”

Door de voogdijmaatregel die de kinderrechter uitsprak, kwam Greetje – na haar verhuizing – onder de hoede van Jeugdbescherming Brabant (voorheen Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant). Dat gold ook voor Stefanie. Dat voelde voor haar heel goed. “Als Jeugdbescherming Brabant er niet was geweest, dan was ik nu helemaal niet meer betrokken bij Greetje. Ik heb zeer veel respect voor haar pleegouders. Ze is een kind met veel problemen, veroorzaakt door wat er gebeurd is. En daar moet je mee om kunnen gaan. Haar pleegouders verzorgen Greetje met heel veel liefde en gedrevenheid.”

Stefanie heeft nu ongeveer drie à vier contactmomenten per jaar met de pleegouders en bewust geen contact met Greetje. “Ik wil op de hoogte blijven. Niet over elk detail, maar wel over de grote dingen. Greetje gaat nu niet meer naar school, maar naar een dagbesteding. Dat bespraken ze van te voren met mij. Het voelt prettig dat mijn stem gehoord wordt.”  Greetje is heel erg op zichzelf. Als ze op bezoek gaat bij opa en oma is ze dolenthousiast, maar tussendoor is ze daar niet mee bezig. Het verstoort haar leven. Dat ze haar moeder niet ziet, kan ze ook geen goed plekje geven. Greetje startte traumatherapie bij de organisatie Herlaarhof. Dit is gestopt, de therapie was te heftig voor haar. Ondanks dat het geen succes was, is Stefanie blij dat Herlaarhof betrokken werd. “De GGZ wachte liever tot de bom barst. Je kunt een kind van tien jaar niet opgeven. Dat is onbestaanbaar! Ik ben daar heel boos over geweest en gelukkig stonden de pleegouders achter mij.  Als het contact met Greetje ooit wel komt, dan komt het. Als het niet komt, dan heb ik daar ook vrede mee. Greetje heeft een goed thuis bij haar pleegouders.”

Bepaalde regelgeving werkt tegen de ontwikkeling van kinderen, vindt Stefanie. Zo wilde ze, met hulp van de jeugdzorgwerker, Greetje een andere achternaam geven. Dat proces moesten ze stoppen, omdat de vader ook geïnformeerd wordt over de nieuwe achternaam. “Dan heeft dat toch geen zin? Omdat er geen aangifte is gedaan van seksuele mishandeling, kan Greetje geen nieuwe achternaam krijgen. Ik was in die tijd wereldvreemd. Tijdens de mishandelingen werd ik soms weken wakker gehouden. Kreeg geen eten en werd veel geslagen. Je kunt dan niet meer normaal denken. Het enige wat je wilt is overleven. Als ik het anders had gedaan, dan voelde ik me misschien schuldig. Maar nu absoluut niet. Ik deed wat ik dacht dat goed was voor Greetje.”

Aan alle jeugdzorgwerkers geeft Stefanie als tip, dat het soms beter is een gesprek met twee jeugdzorgwerkers te doen. Zeker bij ouders die vijandig naar elkaar zijn. De ene persoon stelt de vragen en observeert, de andere schrijft. Dan zie je hoe de gesprekspartners reageren op vragen en op elkaar. Zijn er dreigende blikken? Wordt er in handen geknepen? Dan pik je mogelijke dreigingen eruit. De decentralisatie van de Jeugdzorg vindt Stefanie geen goede zet. De gemeenten hebben nu te veel te zeggen. Daardoor kan het ene kind wel snel de juiste zorg krijgen en het andere kind moet lang wachten. “Zorg voor een systeem waarin de zorg eerlijker verdeeld wordt. Iedere gemeente hanteert zijn eigen regels. Dit zou zelfs gevaarlijke situaties kunnen creëren.”

Ze heeft haar dochter al dertien jaar niet gezien. Ook al is er geen fysiek contact, Stefanie kent haar dochter wel, dankzij de inzet van haar jeugdzorgwerker Barbara.  “Ik dank God op m’n knieën dat ik nog steeds Barbara als contactpersoon heb. Mijn zaak is vanwege de complexiteit haast niet over te dragen. Ik vind dat ik met Barbara een goed team vorm en zij weet ook dat ik geen grenzen overschrijd.” Stefanie geeft dan ook als tip dat het heel belangrijk is een goed team te vormen met je jeugdzorgwerker. “Houd je altijd aan de afspraken. Je hoeft het ook niet altijd eens te zijn met elkaar, als conflicten maar wel uitgepraat worden.”

Als Stefanie naar de toekomst kijkt, is ze benieuwd wat er gebeurt als Greetje achttien wordt. De pleegzorg is tenslotte eindig en Stefanie is daar nu al mee bezig. “Ik kan niet van de pleegouders verwachten dat zij iedere keer een hele reis maken zodat Greetje haar familie ziet. Ik verwacht dat het contact wel minder wordt. Ik ben altijd op zoek geweest naar het beste voor mijn kind. En daardoor heb ik mezelf opzij gezet. Dat was niet makkelijk, maar wel noodzakelijk. Het welzijn van kinderen staat bij mij altijd bovenaan. Dat is mijn motto.”